استان فارس

استان فارس یکی از استانهای جنوبی کشور است و مرکزاین استان شهر شیراز است. شهرستان‌های آباده، ارسنجان، استهبان، اقلید، بوانات، پاسارگاد، جهرم، خرامه، داراب،  زرین‌دشت، سپیدان، سروستان، فراشبند، فسا، کازرون، لارستان، مرودشت و ممسنی از شهرستان‌های این استان هستند.
اين استان، مركز امپراتوريهاي بزرگي مانند هخامنشيان و ساسانيان بوده است. دو پادشاه بزرگ ايراني به نامهاي «كورش» و «اردشير بابكان»، از اين ناحيه برخاستند و به ترتيب سلسله هاي بزرگ هخامنشيان به پايتختي «پاسارگاد» و «تخت جمشيد» و ساسانيان به پايتختي «فيروزآباد» را پديد آوردند.
فارس در کتیبه‌های هخامنشی به صورت پارسه و در نوشته‌های یونانی به شکل پرسیس آمده و فارس و فارسی شکل عربی شده پارس و پارسی هستند. فارس منطقه ٔوسیعی است که قسمتی از نیمروز و نیمروز باختری کشور ایران را فراگرفته و تقریباً از یازده سده پیش از میلاد مسیح محل سکونت یکی از طایفه‌های آریایی بنام پارس بوده و به همین دلیل به پارس نامگذاری شده است.
اين استان بين سلسله هاي بسياري دست به دست شد و آثار باستاني و تاريخي فراواني از آنها برجاي مانده كه هركدام به عنوان ميراث جهاني، ارزش هاي خود را دارند و بازگوكننده تاريخ استان و غرب آسيا هستند.
در چند هزار سال پیش، در این ایالت اقوام بومی این سرزمین به ویژه ایلامیان سکونت داشته‌اند که از آنان آثار زیادی در گوشه و کنار فارس بر جای مانده‌است که نشانگر این است این ناحیه ناحیه‌ای آباد و فرهنگی بوده‌است.
کهن‌ترین اثر نوشتاری درباره زمان بنای شیراز، مربوط به الواح گلی تخت جمشید می باشد که واژه آن را «شی رازی ایش» نام برده است. در کاوش‌های منطقه «قصر ابونصر» چند مهره به دست آمده که نام اردشیر و شیراز بر آن نوشته شده است. با توجه به نقش‌های ساسانی «برم دلک» و آثار هخامنشی و نیز در پی کند و کاوهایی که در یکی از تپه‌های جنوب شیراز انجام گرفته، مقداری سفال شکسته مربوط به هزاره‌های سوم پیش از تاریخ به دست آمده که این نشانگر مجد و عظمت شیراز در دوره‌های پیش از تاریخ و اسلام بوده است.
استان فارس از نظر آب وهوا در ناحیه گرم و خشک قرار دارد.

در دورهٔ هخامنشی شهرت باغ‌های ایرانی با پردیسها جهانگیر شد. در آن زمان ناحیهٔ پارس پوشیده از باغ‌های مصفا بود و نقوش متعدد درختان سرو که بر روی پلکان‌های تخت جمشید حجاری شده نشان می‌دهد که کاخ‌های مزبور در محوطهٔ باغ‌ها و درخت‌زارهای پهناور واقع شده بوده‌است. در دوران بعد از اسلام نیز احداث باغ جزء جدانشدنی زندگی مردم ناحیهٔ پارس به شمار می‌رفته‌است. نوشته‌های مورخان و جهانگردانی که در سده‌های پیشین شیراز را دیده‌اند حاکی است که شهر شیراز را همواره باغ‌های پیوسته به هم تشکیل می‌داده و بیشتر مردم در همین باغ‌ها زندگی می‌کردند.
استان فارس دارای جاذبه های تاریخی و دیدنی فراوانی میباشد، که به اختصار به چند نمونه از آن میپردازیم.
تخت جمشید یا پارسه که در شمال شهرستان مرودشت در شمال استان فارس جای دارد. درطی سالیان پایتخت باشکوه و تشریفاتی پادشاهی ایران در زمان امپراتوری هخامنشیان بوده‌است. در این شهر باستانی بنایی به نام تخت جمشید وجود دارد که در دوران زمامداری داریوش بزرگ، خشایارشاه و اردشیر اول بنا شده‌است و به مدت حدود پنجاه سال، مرکزی برای برگزاری مراسم آیینی و جشن‌ها به ویژه نوروز بوده‌است. در نخستین روز سال نو گروه‌های زیادی از کشورهای گوناگون به نمایندگی از ساتراپی‌ها یا استانداری‌ها با پیشکش‌هایی متنوع در تخت جمشید جمع می‌شدند و هدایای خود را به شاه پیشکش می‌کردند. بنیانگذار تخت جمشید داریوش بزرگ بود.
مجموعه میراث جهانی پاسارگاد مجموعه‌ای از سازه‌های باستانی برجای‌مانده از دوران هخامنشی است، این مجموعه دربرگیرنده ساختمان‌هایی چون آرامگاه کوروش بزرگ، باغ پادشاهی پاسارگاد، کاخ دروازه، پل، کاخ بار عام، کاخ اختصاصی، دو کوشک، آب‌نماهای باغ شاهی، آرامگاه کمبوجیه، ساختارهای دفاعی تل تخت، کاروانسرای مظفری، محوطهٔ مقدس و تنگه بلاغی است.
ارگ کریم‌خاني، مهمترین و بزرگترین بنای دوران زندیه است که در سال ۱۱۸۰ هجري قمري به دستور کریم‌خان زند ساخته شده است. این ارگ، مرکز حکومتی کریم‌خان و خاندان زند و همچنين محل سکونت آنان بوده است.
باغ ارم يكي از مشهورترین باغ‌های شیراز است که در شمال شيراز و در خیابان ارم جاي دارد. پیشینه این باغ به دوران سلجوقی بازمی‌گردد و در تمام دوران آل اینجو پا برجا بوده است. در دوران زندیه، کریمخان زند در سازندگی و بهسازی این باغ  اقداماتی انجام داد.
بازار وکیل یکی دیگر از شاهکارهای معماری و بي‌مانند دوران زندیه است. این بازار در حدود سال‌های ۱۱۸۰ هجري قمري به سبک بازار قیصریه لار که مربوط به دوران صفویه است ساخته شده است.

مقبره های  سعدی و حافظ از شعرای نامی ایران در استان فارس قرار دارد.
زبان رسمی مردم استان فارس، مانند زبان رسمی ایران، فارسی است. همچنین در این استان زبان های لری، گویش مرودشتی، زبان ترکی قشقایی، وگویشهایی مانند اسیری، لارستانی و لری، خنجی، قشقایی، سیوندی، دوانی و اردکانی و کهمره‌ای  نیز در این استان رواج دارد.
میتوان گفت استان فارس یکی ازقطب های تاثیرگزار در  تاریخ و مشاهیر ایران میباشد و از مشاهیر استان میتوان به  کوروش بزرگ، کمبوجیه، داریوش یکم، خشایارشاه، اردشیر پاپکان، خسرو پرویز، سعدی، حافظ، کریم خان زند، لطفعلی خان زند، نصرالله مردانی وسیمین دانشور اشاره کرد.
قالی، گلیم و گبه از مهم‌ترین صنایع دستی استان محسوب می‌شوند، پس از آن باید از خاتم، خاتم سازی و خاتم کاری و پس از آن معرق‌کاری روی چوب، منبت کاری چوب، نقاشی روی چوب و سفال و سرامیک، کاشی معرق و کاشی هفت رنگ یاد کرد.
قلمزنی، منبت کاری، آیینه کاری، گلیم بافی، معرق کاری، گچبری، ساخت سازهای سنتی، رودوزیهای سنتی، رنگرزی گیاهی، قالی بافی، گبه بافی، گره چینی، طلا سازی، نقره کاری، مسگری، سفالگری، کاشی هفت رنگ، نمدمالی، حجاری، تذهیب، نگارگری(مینیاتور) نیز از آن جمله میباشند.